Wczesna Interwencja
Problemy rodzin niepełnosprawnych są szeroko opisywane w literaturze i stanowią temat licznych debat społecznych. Opisują one zarówno kwestie dotyczące zmian oraz etapów przystosowania się do nowej, niewątpliwie trudnej sytuacji. Analizując życie rodzinne z perspektywy ekologicznej należy je traktować jako źródło dwóch rodzajów czynników: z jednej strony prozdrowotnych, a z drugiej strony jako obszar etiologiczny wielu chorób pojawiających się w niej samej jak i u jej członków. Do czynników sprzyjających takiej sytuacji można zaliczyć nie tylko braki w zaspokajaniu potrzeb biologicznych i zdrowotnych ale także i te zaburzenia, które związane są bezpośrednio z relacjami emocjonalnymi i stosunkami personalnymi pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny. Rodzice, aby zachować spójność własnej rodziny potrzebują wsparcia społecznego w każdej dziedzinie ich funkcjonowania, począwszy od zaplanowania procesu leczenia, rehabilitacji dziecka kończąc na zwykłych informacjach gdzie uzyskać pomoc oraz jak wykonywać czynności pielęgnacyjne w takcie codziennych obowiązków.
Obecność innych ludzi, pomoc i bezpośrednie zaangażowanie w proces wsparcia rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym sprzyja dobremu samopoczuciu, zdrowiu i radzeniu sobie w pokonywaniu trudnych sytuacji. Analizując sytuację rodzin w pierwszych latach po narodzeniu się niepełnosprawnego dziecka, można by oczekiwać, iż w bezpośrednim kontakcie z rodziną powinien znaleźć się sztab interdyscyplinarnych specjalistów. Do zadań każdego członka takiego zespołu należałoby udzielanie różnego rodzaju wsparcia:
- emocjonalnego – polegającego na kształtowaniu i podtrzymywaniu emocji odzwierciedlających pozytywne nastawienie, troskę oraz dających poczucie spokoju; wpływałby to na samopoczucie i samoocenę rodziców;
- informacyjnego – którego głównym zadaniem byłoby przekazywanie informacji ułatwiających zrozumienie określonych sytuacji ale również dostarczanie wiedzy na temat instytucji oraz grup społecznych udzielających fachowej pomocy;
- instrumentalnego – czyli konkretnych instruktaży, jak poradzić sobie w danej sytuacji, jakie należy wprowadzić strategie zaradcze;
rzeczowego – świadczenie pomocy materialnej i rzeczowej.
Szczególnym rodzajem wsparcia udzielanego rodzinom dzieci niepełnosprawnych będzie wsparcie duchowe. Dotyczy ono głównie tych sytuacji, gdzie potrzebna jest pomoc wobec cierpienia i bólu duchowego związanego z sensem życia i śmierci. Jakość życia z niepełnosprawnością bardzo często zależy również od stanu zdrowia samego dziecka. Rodzicie niejednokrotnie podejmują charyzmatyczną walkę o życie swojej pociechy, starając się zrozumieć zaistniałą sytuację.
Każda oferowana pomoc musi być zawsze racjonalna, sensowna i adekwatna do potrzeb zarówno rodziców jak też ich niepełnosprawnego dziecka w takim stopniu, by zapewniała im pełne uczestnictwo w życiu środowiska lokalnego. Aby tak się działo wymienione w pierwszej części rodzaje wsparcia, muszą być realizowane bardzo szybko, najlepiej jeśli niektóre z ich elementów pojawiłyby się w pierwszych chwilach po uzyskaniu przez rodziców informacji o niepełnosprawności dziecka. Strukturami, które już funkcjonują w polskim systemie wczesnej pomocy rodzinom z dzieckiem niepełnosprawnym są zajęcia
z zakresu wczesnego wspomagania i wczesnej interwencji.
Wczesną interwencję można scharakteryzować odpowiadając na następujące pytania:
- Co to jest? – zbiór różnorodnych interdyscyplinarnych świadczeń
- Dla kogo? – dla bardzo małych dzieci i ich rodzin
- Kiedy? – w sytuacji, kiedy dziecko i jego rodzina potrzebuje wsparcia (sytuacja trudna)
- W jakim celu? – wspomaganie rozwoju osobistego, wzmacnianie umiejętności i możliwości rodziny w wypełnianiu i sprawowaniu opieki i wychowywaniu dzieci; wspieranie integracji społecznej
Wczesna interwencja to proces, który w dużym stopniu przyczynia się do rozwoju małego dziecka niepełnosprawnego. Niestety, stworzony w jej ramach system wymaga dopracowania i uwzględnienia obszarów zaniedbanych lub pominiętych w procesie wczesnej interwencji.
Międzynarodowa konferencja z cyklu Wczesna interwencja: Interdyscyplinarne spojrzenie na wsparcie dziecka i jego rodziny jest zaproszeniem do dyskusji wokół zagadnień związanych z systemowym, interdyscyplinarnym wsparciem rodziny.
Komitet naukowy
dr hab. Beata Cytowska
Beata Cytowska, doktor habilitowana nauk społecznych w zakresie pedagogiki, adiunkt, zatrudniona w Uniwersytecie Wrocławskim: Instytut Pedagogiki, kierownik Zakładu Edukacji Osób z Niepełnosprawnością.
Długoletnia współpraca z Dolnośląskim Stowarzyszeniem Pomocy Dzieciom i Młodzieży z MPDz „Ostoja”, wicedyrektor Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjnego dla Dzieci Niepełnosprawnych we Wrocławiu – prowadzonego przez Stowarzyszenie.
Dyscyplina: pedagogika specjalna, pedagogika osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Zainteresowania naukowo-badawcze: wczesna interwencja i wczesne wspomaganie rozwoju małych dzieci oraz wsparcie ich rodzin, edukacja i rehabilitacja osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, problematyka dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną, zatrudnianie wspomagane osób z niepełnosprawnością, inkluzja osób z niepełnosprawnością.
Najważniejsze publikacje:
Człowiek na pograniczach. Interdyscyplinarne aspekty społeczno-kulturowego funkcjonowania. (współred.), Atut, Wrocław 2014.
Trener pracy: dokument uwzględniający wiedzę zastaną na temat funkcjonowania trenera pracy, na podstawie polskich i zagranicznych opracowań (współautor. Agnieszka Wołowicz – Ruszkowska), Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, Warszawa 2013.
Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim. Impuls, Kraków 2012
Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności: analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań. (red. nauk.) Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011
Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju. (współred.) „Impuls”, Kraków 2008
Dziecko chore: zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne. (współred.) „Impuls”, Kraków 2007
Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. (współred.) „Impuls”, Kraków 2006
Dziecko z zaburzeniami w rozwoju: konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. (współred.) „Impuls”, Kraków 2005
Drogi edukacyjne dzieci niepełnosprawnych intelektualnie. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom – Wrocław 2002
dr hab. n. med. Ewa Emich – Widera
Kierownik Kliniki Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Konsultant Krajowy w dziedzinie Neurologii Dziecięcej, wieloletni członek Komisji Neurologii Dziecięcej Komitetu Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk i członek Komisji Akredytacyjnej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Neurologii Dziecięcej, honorowy członek Polskiego Towarzystwa Integracji Sensorycznej. Główne obszary pracy naukowej to padaczka, choroby naczyń mózgowych, zaburzenia rozwoju dzieci.
prof. dr hab. Zenon Gajdzica
Prof. dr hab. Zenon Gajdzica – profesor nauk społecznych, pedagog specjalny.
Zainteresowania badawcze: edukacja i socjalizacja osób z niepełnosprawnością intelektualną, edukacja inkluzyjna i integracyjna, metodologia badań społecznych.
Autor ponad 200 publikacji, m.in.:
Sytuacje trudne w opinii nauczycieli klas integracyjnych. Impuls – UŚ, Kraków – Katowice 2011;
Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej. Impuls – UŚ, Kraków – Katowice 2013.
Redaktor naczelny czasopisma Problemy edukacji, rehabilitacji i socjalizacji osób niepełnosprawnych. Kierownik Zakładu Pedagogiki Specjalnej w Wydziale Etnologii
i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
prof. nadzw. dr hab. n. med. Małgorzata Łukowicz
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Małgorzata Łukowicz jest kierownikiem Kliniki Rehabilitacji IP CZD oraz Katedry Rehabilitacji Wydziału Rehabilitacji AWF w Warszawie
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Bydgoszczy, specjalista rehabilitacji medycznej, balneologii i medycyny fizykalnej.
Specjalizuje się w rehabilitacji neurologicznej dzieci i dorosłych. Prowadzi m.in. pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych, urazach rdzenia, udarach mózgu. Zajmuje się chorobami narządu ruchu, zespołami bólowymi kręgosłupa, wadami postawy u dzieci. Prowadzi pacjentów z chorobami układu nerwowego (MPD, SM, SLA, miastenia), z chorobami reumatycznymi (np. RZS, ZZSK). Ekspert w dziedzinie medycyny fizykalnej i elektrostymulacji. Wykonuje badania EMG, ENG i PW. Prowadzi leczenie spastyczności toksyną botulinową.
Doświadczenie Pani profesor potwierdzone jest licznymi dyplomami przebytych kursów, wśród których można wymienić: Kurs lasery w medycynie (Lars Hode), Wczesna diagnostyka neurorozwojowa uszkodzeń układu nerwowego niemowląt wg Vojty, Zastosowanie toksyny botulinowej w leczeniu dystonii i spastyczności o różnej etiologii, Kurs terapii manualna (A,B,C) PTLMM, Kurs Mckenzie (A,B,C), Kinezjologia edukacyjna „Brain Gym” wg Denissona, PNF basic, Densytometria w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, Kurs EMG potencjałów wywołanych, Kurs elektomiografii powierzchniowej (Todd Shewmann), Kurs krioterapii, Kurs ozonoterapii, Terapia chodu z wykorzystaniem G-EO System i wiele innych.
Prof. Łukowicz prowadzi badania naukowe, opublikowała wiele prac naukowych w czasopismach krajowych oraz o zasięgu międzynarodowym, jest współautorem i redaktorem podręczników, jest recenzentem prac naukowych, doktorskich, recenzentem w przewodach habilitacyjnych.
Prof. Małgorzata Łukowicz związana jest z Centrum Rehabilitacji Constance Care od początku, konsultuje i ustala programy rehabilitacji.
prof. dr hab. Anna Nowak
Od 1.10.2015 roku jest kierownikiem Zakładu Pedagogiki Specjalnej w Instytucie Pedagogiki. Prowadzone przeze nią badania teoretyczne i analizy empiryczne przybierają postać pogranicza kilku dyscyplin naukowych, są osadzone w obszarze pedagogiki społecznej i pedagogiki specjalnej oraz patologii społecznej i prawa.
Zainteresowania badawcze dotyczą zagrożeń socjalizacyjnych młodego pokolenia, socjologicznego działania prawa oraz zagadnień marginalności, marginalizacji i ekskluzji społecznej. Profesor Anna Nowak dokonała diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych w wielu sferach funkcjonowania społecznego, poddała analizie programy i propozycje służące integracji społecznej osób niepełnosprawnych i normalizacji ich życia. Brała udział w projekcie Rzecznika Praw Dziecka dotyczącym skutków obowiązywania znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Jest autorką 6 książek oraz autorką lub współautorką ponad 100 artykułów
prof. dr hab. Miloň Potměšil
He is a university lecturer at the Institute of Special Education Studies at Palacky University in Olomouc.
In the area of scientific work he deals with the Deaf studies and general – educational psychology, education of the deaf and hearing-impaired children, behavioral management and Deafness, psychology of early intervention and support to families of children with impairment.In these areas also works as a researcher and publishes articles and monographs.
He studied at Charles University in Prague, where he defended his PhD from special education and consequently in psychology. He was appointed professor at the discretion of the Scientific Board Palacky University in Olomouc. Recent works include monographs:
Potmesil, M., Igoni, J.S. (2014) Selected factors of early intervention in Nigeria.
Potmesil, M., Liu, S. (2015) Family issues in special education.
Potmesil, M., (2015) Osobnost dítěte v kontextu vady
prof. dr hab. Małgorzata Sekułowicz
Prof. Małgorzata Sekułowicz reprezentuje Akademię Pedagogiki Specjalnej
im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie, ponadto jest kierownikiem Zakładu Edukacji i Rehabilitacji Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, a także kierownikiem Pracowni Badań nad Autyzmem w Instytucie Pedagogiki Specjalnej Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu.
Od 2010 roku jest członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zastępcą przewodniczącego Komisji Kształcenia. Decyzją Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego jest polskim przedstawicielem w European Network on Teacher Education Policies. Od 2015 roku jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Edukacyjnych.
Prof. Sekułowicz jest członkiem licznych stowarzyszeń polskich i zagranicznych oraz członkiem Rad Naukowych czasopism o międzynarodowym zasięgu. Jej zainteresowania badawcze ulokowane są w następujących obszarach:
- Wczesna interwencja rehabilitacyjna,
- Społeczno – poznawcze problemy funkcjonowania dzieci z niepełnosprawnością intelektualną i z autystycznego spektrum zaburzeń, możliwości wsparcia i pomocy;
- Stres rodzicielski, strategie radzenia sobie a ryzyko wypalania się sił u rodziców dzieci z niepełnosprawnością;
- Kompetencje i umiejętności nauczycieli a ryzyko wypalenia zawodowego.
dr hab. Alina Szczurek-Boruta
Prof. dr hab. Andrzej Twardowski
Profesor zwyczajny na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ukończył z wyróżnieniem dwa kierunki studiów: pedagogikę specjalną oraz psychologię. W roku 1989 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie psychologii na Wydziale Nauk Społecznych UAM, a w roku 2002 stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki – pedagogiki specjalnej na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM. W roku 2014 postanowieniem Prezydenta RP otrzymał tytuł naukowy profesora nauk społecznych.
Jego zainteresowania naukowe dotyczą między innymi: wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami, funkcjonowania rodzin wychowujących dzieci z niepełnosprawnościami, integracji społecznej osób z niepełnosprawnościami, dialogowej kompetencji komunikacyjnej dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, efektywności rówieśniczego tutoringu oraz psychologicznych problemy ojców, dziadków i rodzeństwa dzieci z niepełnosprawnościami. Autor i redaktor licznych publikacji na te tematy, m.in. książek Kształcenie dialogowej kompetencji komunikacyjnej u uczniów niepełnosprawnych intelektualnie (Poznań-Kalisz 2002), Wspomaganie dzieci z genetycznie uwarunkowanymi wadami rozwoju i ich rodzin (Poznań 2006), Wspomaganie rozwoju dzieci z rzadkimi zespołami genetycznymi (Poznań 2009), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami w środowisku rodzinnym (Poznań 2012, 2014 – wydanie drugie).
Dotychczas wygłosił 97 referatów na międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych. Wypromował czterech doktorów pedagogiki. Jest członkiem m. in. Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Polskiego Towarzystwa Pedagogów Specjalnych oraz International Society on Early Intervention. Był wielokrotnie nagradzany przez Rektora UAM za osiągnięcia w pracy naukowej.
Partnerzy
